Πολιτισμικοί Ορίζοντες

Ο Μύθος … Η Φλάνδρα … Η Πλατεία … Τα αγγουράκια.

                                                                                                ΕΠΗ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

Ο Πατέρας μου με κοίμιζε τα βράδια με τις Ιστορίες και τους Μύθους του Ναστραδίν Χότζα. Η άρνησή μου για ύπνο, μεγάλο πρόβλημα για τους κουρασμένους γονείς μου, περιέργως, γαλήνευε, με την λαϊκή θυμοσοφία του πολύπαθου, γκρινιάρη, μονίμως διαμαρτυρόμενου, φτωχού, πεινασμένου ανατολίτη. Του λαουτζίκου, δηλαδή, του Λαού. Ότι θα σκόνταφτα πάνω στο Μύθο, που είναι Πραγματικότητα, δεν τόξερα, παιδί κι εγώ, κανένα παιδί δεν ξέρει ότι  δεν είναι μοναδικό, κέντρο της γης, άρχοντας της ζωής αλλά μέρος ενός συνόλου που λέγεται Λαός, δηλαδή παράγραφος του παιδικού Μύθου και η γνώση αυτή, συνήθως, έρχεται απρόβλεφτα και τραυματικά.

Ο Ναστραδίν, λοιπόν, αγανακτισμένος, απαίτησε από τον Σουλτάνο, που υπηρετούσε πιστά, να του δώσει μεγαλύτερο σπίτι, γιατί ζούσε σε μια τρύπα σκοτεινή χωρίς αέρα και ήλιο και πεινούσε κιόλας. Ο Σουλτάνος διασκεδάζοντας, (διασκεδάζουν πάντα, οι Σουλτάνοι με τα παθήματα των υπηκόων τους), έδωσε εντολή στους στρατιώτες, να εγκαταστήσουν στο φτωχόσπιτο, μια αγελάδα. Δεύτερη διαμαρτυρία του Ναστραδίν, νάσου κι ένα πρόβατο μες στο σπίτι. Σε κάθε διαμαρτυρία κι ένα καινούργιο ζωντανό – γουρούνι, γάιδαρος, κότα, σκύλος, γάτα, κουνέλι, κατσίκι κλπ. Ο Ναστραδίν δεν μπορούσε να αναπνεύσει απ’ την μπόχα, δεν μπορούσε να ταϊσει όλα αυτά τα ζωντανά, αρρώστησε, θύμωσε πολύ, πάρα πολύ. Ο Σουλτάτος δεν ήθελε βέβαια να χάσει ένα πιστό υπηρέτη, ούτε τους φόρους του υπηκόου του και κυρίως, φοβόνταν μια απονενοημένη πράξη του αγανακτισμένου Ναστραδίν. Έδωσε εντολή να αφαιρέσουν όλα τα ζώα απ’ το φτωχόσπιτο και ο Ναστραδίν συνήλθε, ηρέμησε, του φάνηκε κι όλας ότι ο ζωτικός του χώρος μεγάλωσε κι έγινε φωτεινός και ευάερος και προσκύνησε μετά χαράς τον Σουλτάνο του, πολλά τα έτη του.

Ηθικό Δίδαγμα; Χά! «Ο έχων ώτα ακούειν, ακουέτω» καθώς έλεγε ο σοφός Χριστός.

«Ο Χριστός φέρων τον Σταυρό» του ΠΙΤΕΡ ΜΠΡΥΓΚΕΛ), είναι ένας πολύ γνωστός πίνακας, 1,70x1,24, ζωγραφισμένος το 1564, Φλαμανδικής τεχνοτροπίας και βρίσκεται στο Μουσείο Ιστορίας Τέχνης της Βιέννης. Περιλαμβάνει 500 φιγούρες που ακολουθούν τον Χριστό, προς τον Γολγοθά, αλλά συγχρόνως ακολουθούν και τις δικές τους, προσωπικές Ιστορίες, καθώς ζωγραφίστηκε την εποχή που η Φλάνδρα ήταν κατακτημένη από τους Ισπανούς, είχε δεχτεί όμως το Προτεσταντικό κίνημα και οι επαναστάτες Προτεστάντες βασανιζόντουσαν, φριχτά, από την Ιερά Εξέταση. Πολιτικός, ο πίνακας, μιας και τότε Πολιτική ήταν η θρησκεία και τούμπαλιν, ζωντανεύει στο εκπληκτικό κινηματογραφικό έργο «Ο Μύλος και ο Σταυρός» του LECH MAZEWSKI, με τεχνολογία CG και 3D, που του επιτρέπει να ζωντανεύει και να παγώνει τις φιγούρες του πίνακα και να διηγείται τις προσωπικές ιστορίες θάρρους, ήθους και ηθικής, επανάστασης και θυσίας, μιας ταραγμένης εποχής για την Ευρώπη και για την Φλάνδρα. Ένα αριστούργημα. Τώρα, πως, οι σύγχρονοι Ολλανδοί ξέχασαν την Ιστορία και με ασέβεια προς τα Όσια και τα Ιερά ενός μικρού αλλά Ιστορικού Λαού για τους αγώνες του για την Ελευθερία, κότσαραν μια σημαία με την ημισέληνο, στον τρούλο ενός Ορθόδοξου Ναού της Ελληνικής Σαντορίνης, τι να πει και ο Ψυχίατρος; Σηκώνει τα χέρια. Μέχρι και ο Ιστορικός, αφήνει να του πέσει η Πέννα του, κάτω. Μήπως να ξαναδούν τον Πίνακα και να αναρωτηθούν, πως συνυπάρχουν ο Σταυρός και οι ιεροεξεταστικές ρόδες του μαρτυρίου, πως στέκονται μαζί η Αγάπη και το Μίσος, προϊόντα του Ανθρώπινου είδους και τα δυό, στην ίδια Πλατεία; Στο ίδιο Πλάτωμα; Στον Γολγοθά;

Πλατεία – Πλάτωμα – Πεπλατισμένος μεγάλος χώρος, κενός, στο κέντρο  μιας Πόλης ή Χωριού, όπου συμβαίνουν κοινωνικές ή πολιτιστικές ή πολιτικές εκδηλώσεις, όπου συγκεντρώνεται ο Λαός στις λύπες και στις χαρές όπου εξελίσσεται, γενικά, η ζωή της περιοχής. Να τρεις Πλατείες.

Στη νεόδμητη Αθήνα, του Ελεύθερου Ελληνικού Κράτους, μετά την Επανάσταση του ΄21, φιάχτηκε η πλατεία Ομονοίας, κατ’ απομίμηση της Πλας Ντε Κονκόρντ του Παρισιού και γύρω της, κτίστηκαν τα μέγαρα της ανερχόμενης Αστικής Τάξης, οικογενειών που ήταν κυρίως Αυλικοί του Παλατιού και Πολιτικοί. Διακοσμίθηκε, αργότερα και με το καταπληκτικό θέατρο της Αγ. Κων/νου. Σήμερα, απάτητη από Ελληνικό πόδι, η πλατεία, απαγορευτική, συγκεντρώνει έναν απρόβλεπτο υπόκοσμο.

Η Πλατεία Κλαυθμώνος, πανέμορφη, με μέγαρα γύρω-γύρω και δεντροφύτευση, πήρε το όνομά της, από τους μη μόνιμους, τότε, Δημοσίους Υπαλλήλους που απολυόντουσαν κάθε τόσο, σύμφωνα με τα κέφια των «Σουλτάνων» και «Σουλτανίσκων» της Εποχής. Μαζευόντουσαν οι έρμοι γραμματιζούμενοι, σε μια εποχή μαύρης φτώχειας, χωρίς δουλειά, πεινώντες, και κλάμμα-κλάμμα, κλαυθμοί και οδυρμοί, να Κλαυθμώνος, η Πλατεία. Σήμερα, φιλοξενεί το Μνημείο της αδελφοποίησης του Λαού, και του τέλους του μίσους αδελφού προς αδελφό, εργαζόμενου προς εργαζόμενο, τάξης προς τάξη. Ω! Ναι! Επίσης, οι διερχόμενοι προσέχουν πολύ, γιατί παρ’ όλο το άγαλμα, η εγκληματικότητα και το αδελφοκτόνο μίσος σφύζουν ανεξέλεγκτα.

Η Πλατεία μπροστά από την Ιστορική Τριάδα των υπέρκομψων κτηρίων του Τσίλερ, Εθνική Βιβλιοθήκη – Ακαδημία – Πανεπιστήμιο, τα λεγόμενα «Προπύλαια», ήταν επί χρόνια χώρος μεγάλων πολιτικών γεγονότων και συγκεντρώσεων. Όλη η Ιστορία της Νεότερης Ελλάδας με τους αγώνες για Ελευθερία και Δημοκρατία, έχει αφήσει εκεί τα χνάρια της. Σήμερα, εμπνευσμένοι αρχιτέκτονες, για να βελτιώσουν την Αισθητική μας, παγκόσμια και εντόπια, έχουν τοποθετήσει υπέρκομψες σκηνές – σπιτάκια, κάτι σαν την πυραμίδα στην πλατεία του Λούβρου του Παρισιού, όπου μένουν, μονίμως, απόγονοι της Περσικής Στρατιάς που πήρε μέρος στους Περσικούς Πολέμους, που περιγράψαμε σε προηγούμενα τεύχη. Οι ηρωικοί απόγονοι των τότε εχθρών και τώρα φίλων, βρίσκονται εκεί, για να μας υπενθυμίζουν ότι με την παγκοσμιοποίηση έχουν τελειώσει οι έχθρες και τα μίση, ψωμί κι αλάτι που λένε και ότι επικρατεί αγάπη και ομόνοια στον κόσμο και ότι η Ελλάδα, «κοιτίς» του Πολιτισμού, σεβαστή και σ’ όλα τα Κράτη πρέπει να δώσει το καλό παράδειγμα και να γίνει ξενώνας με «κοιτώνες», δηλαδή χάνι, για να ξεκουράζεται ο κουρασμένος διαβάτης ταξιδευτής.

Και τώρα, φτάνουμε στην Πλατεία Συντάγματος. Το Πλάτωμα, έξω και απέναντι από τη Βουλή των Ελλήνων, χωρίζεται από το Κτήριο με την Λεωφόρο Βασ. Αμαλίας και δίπλα έχει ένα δρόμο που λέγεται Όθωνος. Έχει υποστεί πολλές διαμορφώσεις, μέχρι την τελική του σημερινή μορφή, όπου, με τις ανασκαφές του Μετρό, ανακαλύφθηκε ότι πατάει σε, αιώνων, διαστρωματώσεις νεκροταφείων, από την πολύ Αρχαία Εποχή. H Πλατεία και έχει φιλοξενήσει συγκεντρώσεις πολιτικές, που έκφρασαν όλη την Ιστορία του Τόπου, της Χώρας, της Ελληνικής γης, από την ημέρα της Επανάστασης του Καλλέργη. Ως γνωστόν, όταν το κτήριο της Βουλής ήταν Παλάτι, που κτίσθηκε για τον Όθωνα και την Αμαλία, κάποια στιγμή ο Λαός «άγκωσε» από την καταπίεση των Βαυαρών και Αυστριακών και συγκεντρώθηκε, διαμαρτυρόμενος, ειρηνικά, με αρχηγό τον αξιωματικό Καλλέργη, αυλικό, αξιωματούχο του Βασιλέως και απαίτησε Σύνταγμα. Φανταστείτε, αφού με Σύνταγμα και έχουμε αυτή την ωραία ζωή,  χωρίς καν Σύνταγμα πως θάτανε. Βεβαίως, ο Όθωνας έδωσε το Σύνταγμα, στο χέρι του ήταν; Έκτοτε η «Πλατεία» ονομάστηκε «Συντάγματος», ο Όθωνας και η Αμαλία έγιναν δρόμοι και έφυγαν και η Ιστορία του Συντάγματος, της Βουλής και της Πλατείας συνέχισε την πορεία της. Τώρα αν πιστέψουμε το τραγούδι του Δ. Σαββόπουλου, «…Η Πλατεία ήταν γεμάτη / απ’ το νόημα …», όντως οι Πλατείες είναι γεμάτες νοήματα και νεύματα, μυστικές φωνές και ψήγματα ονείρου, από τους Ανθρώπους που τις περπάτησαν, τις ανέπνευσαν, τις γέμισαν φωνές και οράματα και κράτησαν μαζί με τα μικρά χεράκια των παιδιών τους, τις ελπίδες για ένα καλύτερο αύριο της χώρας τους.

Και μια συμβουλή, ιατρικής φύσεως. Η Εσχερίχια Κόλι (E. Coli) ή Κολοβακτηρίδιο είναι ένα μικρόβιο που κατοικεί μονίμως και αδιαλείπτως στον εντερικό σωλήνα. Όταν κάποιοι κάτοικοι μιας χώρας τοποθετούν με ασέβεια, τον παράμεσο δάκτυλό τους στο χέρι ενός πανέμορφου, ιερού, αρχαίου αγάλματος της Ελλάδας, αρκούντως υψωμένο και ευθυτενή, απειλώντας μια άλλη χώρα με πράξη χμ - τέλος πάντων και μετά δεν πλένουν τα χέρια τους όταν πιάνουν αγγουράκια και άλλα λαχανικά, για να τα φάνε, χωρίς μάλιστα οξεικό οξύ (ξύδι) ή κιτρικό οξύ (λεμόνι) και αρρωστήσουν, δεν φταίει καθόλου ο μανάβης. Φταίει ότι δεν τηρήθηκαν οι κανόνες απολύμανσης και βρώσης τροφών, διότι οι κάτοικοι της συγκεκριμένης χώρας, ήταν πολύ απασχολημένοι με την βρώσιν Κρατών. Αυτά βεβαίως αφορούν τον Μεσαίωνα, με τις περιορισμένες  επιστημονικές γνώσεις, όχι τη σημερινή εποχή του εξειδικευμένου Πολιτισμού και Επιστήμης. Τότε που υπήρχαν Δράκοι που έβγαζαν φωτιά, ως πηγή ενέργειας και Μάγισσες με χύτρες για απολύμανση λαχανικών, φυσικές ξανθές Βασιλοπούλες και γενναίοι (Ιπ)πότες με γρήγορα άτια (όχι Α.Τ.Ι.Α.) να διασχίζουν την γη, Σταχτοπούτες που περίμεναν το … γοβάκι τους, Μάγοι καλοί και κακοί που γιάτρευαν κάθε αρρώστια, εκτός από χολέρα, πανούκλα και απλό συνάχι και Κολοκύθες που γινόντουσαν άμαξες, για εξοικονόμηση ενέργειας.

Επίσης, υπήρχαν άφθονα ψάρια στη Μεσόγειο και κυρίως Ερυθρός Τόνος, το εμβληματικό ψάρι, που ως γνωστόν κατοικοεδρεύει στην Μεσογ. Θαλάσσια λεκάνη μας και αφού έθρεψε γενιές και γενιές φτωχών ανθρώπων, τώρα απειλείται με εξαφάνιση, μαζί με την υπερηφάνεια, το ήθος και την αξιοπρέπεια των Λαών της Μεσογείου, απ’ όπου ξεκίνησε η Ιστορία του Πολιτισμού της Ανθρωπότητας, σύμφωνα με τις γραπτές και προφορικές πληροφορίες και πηγές.

Έτσι, τελειώνοντας το άρθρο με το σύνθημα, «Σώστε την Μεσόγειο με τον πολιτισμό, τα κράτη της και το περιεχόμενό της»… Σας εύχομαι καλό καλοκαίρι και του χρόνου να μας ανήκουν τα νερά μας και τα υπάρχοντά μας, ηθικά, ψυχικά και υλικά.

Δημοσίευση: Εφημερίδα  "νέο Άστρο"  Αυγούστου