Σοκ, δέος και... πρόωρες εκλογές

 

Το «ελληνικό δράμα» παίχτηκε χθες σε πολλές σκηνές: στο σοκ του Μεσοπρόθεσμου που εγκρίθηκε από τη Βουλή, προστέθηκε το δέος της ακραίας καταστολής διαδηλωτών στο κέντρο της Αθήνας, με προφανή σκοπό να αποθαρρυνθεί το λεγόμενο «κίνημα των αγανακτισμένων πολιτών». Στο πεδίο των αγορών, η εξέλιξη του κοινοβουλευτικού δράματος έδωσε αρκετές «ανάσες» στους έντρομους επενδυτές, αλλά οι αναλυτές επιμένουν ότι τα δύσκολα μόλις άρχισαν για την κυβέρνηση και οι πρόωρες εκλογές δεν θα αργήσουν.

Η κυβέρνηση τελικά ξεπέρασε τη χθεσινή δοκιμασία στο Κοινοβούλιο μόνο με μία απώλεια (του βουλευτή κ. Κουρουμπλή, που ήδη βρίσκεται εκτός Κοινοβουλευτικής Ομάδας), την οποία αναπλήρωσε με τη δική της θετική ψήφος η (επίσης τέως) βουλευτής της ΝΔ, Έλσα Παπαδημητρίου. Ο τελικός απολογισμός των 155 «ναι» στο Μεσοπρόθεσμο δείχνει εκ πρώτης όψεως ότι η κυβέρνηση βγήκε αλώβητη από μια πολύ δύσκολη και καθοριστική ψηφοφορία, όμως τα φαινόμενα απατούν: πρόκειται για μια «πύρρειο νίκη», καθώς δυσκολότερη από την έγκριση του Μεσοπρόθεσμου θα είναι η εφαρμογή του.

Στο πεδίο των κοινωνικών αντιδράσεων, η κυβέρνηση έκανε χθες μια επιλογή που ίσως αποδειχθεί «δίκοπο μαχαίρι»: με την ακραία αστυνομική βία κατά πάντων στην Πλατεία Συντάγματος, με τα δακρυγόνα να πνίγουν εξίσου ηλικιωμένους διαδηλωτές με ειρηνικές προθέσεις και κουκουλοφόρους, στόχος όλα δείχνουν ότι ήταν να αποθαρρυνθούν οι ειρηνικοί στην πλειοψηφία τους, «αγανακτισμένοι πολίτες», που «πολιορκούν» εδώ και αρκετές εβδομάδες το πολιτικό σύστημα.

Οι επόμενες ημέρες θα δείξουν αν αυτή η στρατηγική οδηγεί σε εκτόνωση των αντιδράσεων, ή αν ενδεχομένως έχει σπείρει τους σπόρους για την επόμενη κλιμάκωσή τους, που ουδείς γνωρίζει πώς θα εξελιχθεί. Το μόνο βέβαιο είναι ότι η παρουσία των «αγανακτισμένων» στο πολιτικό σκηνικό έχει καταγραφεί, είναι ισχυρή και ανάγκασε ακόμη και τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης και υπουργό Οικονομικών, Ευ. Βενιζέλο, να κάνει χθες άνοιγμα προς τους πολίτες αυτούς, λέγοντας από το βήμα της Βουλής ότι σκοπεύει να ανοίξει διάλογο μαζί τους.

Οι επόμενες προκλήσεις για την κυβέρνηση έρχονται πολύ γρήγορα και εντοπίζονται στο πεδίο της οικονομικής πολιτικής και της διαχείρισης των αντιδράσεων στο σκληρό Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα:

n  Τους επόμενους μήνες η «βροχή φόρων» θα πρέπει να πέσει στους φορολογούμενους πολίτες, οδηγώντας τους στα όρια της οικονομικής αντοχής τους. Παράλληλα, νέες μεγάλες περικοπές θα πρέπει να γίνουν σε κοινωνικά επιδόματα, παροχές και προγράμματα. Οι δημόσιοι υπάλληλοι βρίσκονται μπροστά σε σημαντικά «ψαλιδίσματα» αποδοχών, ενώ ο ευρύτερος δημόσιος τομέας θα δοκιμασθεί από την εφαρμογή ενός προγράμματος αναδιάρθρωσης, που στο βάθος του κρύβονται απολύσεις, με τη μέθοδο της «εργασιακής εφεδρείας».

n  Στο πεδίο των ιδιωτικοποιήσεων, οι επόμενες κινήσεις της κυβέρνησης ουδεμία σχέση θα έχουν με την κατ’ επίφαση συναινετική διάθεση που έδειξε χθες η κυβέρνηση, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την ΔΕΗ και τις εταιρείες υδάτων, σε μια προσπάθεια να «κερδίσει» την ψήφο ενός διαφωνούντα Βορειοελλαδίτη βουλευτή. Ο εφαρμοστικός νόμος του Μεσοπρόθεσμου προβλέπει ότι άμεσα θα μεταβιβασθούν ΟΛΑ τα περιουσιακά στοιχεία του Δημοσίου που προβλέπεται να ιδιωτικοποιηθούν στο νέο Ταμείο για τη διαχείριση της δημόσιας περιουσίας. Μετά τη μεταβίβασή τους, θα έχει ήδη συντελεστεί η ιδιωτικοποίησή τους (!), πριν καν πουληθούν σε ιδιώτη: ο νόμος ορίζει σαφώς ότι απαγορεύεται η επιστροφή περιουσιακών στοιχείων από το νέο Ταμείο στο Δημόσιο. Μένει να φανεί ποιες θα είναι οι αντιδράσεις των βουλευτών του ΠΑΣΟΚ, όταν συνειδητοποιήσουν ότι αρκετά «κάστρα» του Δημοσίου, αλλά και ακίνητα-φιλέτα, θα «κάνουν φτερά» από τα βιβλία του κράτους πριν καν πουληθούν σε ιδιώτες.

n  Από την επόμενη επιθεώρηση της τρόικας, στις αρχές του φθινοπώρου, οι περισσότεροι αναλυτές περιμένουν ότι θα αρχίσουν να γίνονται ορατά τα αδιέξοδα στην εφαρμογή του Μεσοπρόθεσμου. Ελάχιστοι πιστεύουν ότι οι δημοσιονομικοί στόχοι θα επιτευχθούν, καθώς ήδη οι αποκλίσεις στον τακτικό προϋπολογισμό στο πεντάμηνο ξεπερνούν τα 3 δισ. ευρώ, η οικονομία παραμένει βυθισμένοι στην ύφεση και οι φοροεισπρακτικοί μηχανισμοί διαλυμένοι. Το ερώτημα είναι ποια πρόοδο θα έχει να παρουσιάσει η κυβέρνηση στους ελεγκτές και πώς θα αποφύγει να ξαναζήσουμε ένα δράμα, αυτή την φορά με την εκταμίευση της έκτης δόσης του διεθνούς δανείου.

Οι αγορές δεν έχουν ψευδαισθήσεις ότι ξαφνικά όλα θα αρχίσουν να πηγαίνουν κατ’ ευχή στην Ελλάδα, γι’ αυτό και το Χρηματιστήριο αμέσως μετά την ψήφιση του Μεσοπρόθεσμου έκανε μεγάλη «βουτιά», ενώ τα spread παραμένουν εξαιρετικά υψηλά, όπως και τα CDS. Ο ειδικός σε θέματα πολιτικών κινδύνων αναλυτής , Ίαν Μπρέμερ, σε άρθρο του στους “Financial Times” προέβλεψε ότι μέσα στο δεύτερο εξάμηνο του έτους οι πρόωρες εκλογές στην Ελλάδα θα είναι αναπόφευκτες. «Η Ελλάδα απέφυγε την κατάρρευση, αλλά τα πραγματικά της προβλήματα μόλις άρχισαν», ήταν ο τίτλος του άρθρου, που δείχνει καθαρά ότι μετά τη χθεσινή διεθνή ανακούφιση, όλοι προετοιμάζονται για το επόμενο θρίλερ.